پروردگار توانا زن را مظهر خلاقیت و جمال و زیبایی خویش آفرید و وجود او را مُهمل و بیهوده وانگذاشت، و او را به خلاقیت خود مربی و پرورش دهندهٌ افراد جامعهٌ انسانی قرار داد و روی زمین را از فرزندان و دست پرورده های او پرنمود و علی رغم آنانی كه حق انسانی زن را انكار كردند، حضور او را در تمام مراتب تكوینی و تشریعی جهان هستی اثبات نمود و مقام ولایت مطلقه و وحی و الهام و سایر كرامات انسانی را از زن خالی نگذاشت و در آیهٌ مباهله و ابنأ نا. . . و نسأنا... و انفسنا فرمود. گرچه انسان را به طور كلی نماد موجودات قرار داد و در بارهٌ او ولقد كرمنا بنی آدم فرمود، ولی صنف زن را به عنایت مخصوصی گرامی داشت، چنان كه در تمام امور، جانب احترام و سبكباری او را رعایت فرمود و او را از كارهای گران و دشوار كه سزاوار ظرفیتش نیست، محفوظ داشت و با لطایف و وحی و رقت قلب او را به خود نزدیك ساخت و در قرآن، آیات و سوری را به نام او فرستاد تا حل كنندهٌ مشكلات او باشد و به این وسیله پیوسته از حق او دفاع نمود و حتی به نازلترین حالات طبیعی او توجه داشت و از او دفاع و پشتیبانی به عمل آورد و مصالح او را یك به یك برشمرد و تذكر داد.

 

رسول اكرم»ص« و امام صادق»ع« فرمودند: زنها در دست شما امانتند، تعبیر به امانت شاید به آن معنا است كه همچنان كه زنان بی گناه به منزل شما وارد می شوند، باید نظم و تدبیر زندگی شما طوری طرح شود كه باعث آلودگی آنان نشود. مشهور است كه پیامبر گرامی»ص« در لحظات آخر عمر، سفارش زنها را می نمود و مانعی ندارد كه سفارشهای پیامبر شامل جنبهٌ معنوی زنان نیز باشد؛ زیرا تحمل افرادی كه خالی از معنویت باشند، مشكل است تا چه رسد به احترام و نوازش آنان. آن حضرت فرمود: لایُلقی اللهُ سبحانَهُ احداً بذنب اعظمُ مِن جهالهِٔ اهلهِ و اولادهِ = خدای سبحان، گناه احدی را بزرگتر از گناه كسی نمی داند كه اهل و اولاد خود را جاهل نگهدارد. فرشتهٌ وحی همواره نسبت به زنان سفارش می كرد؛ چنان كه پیامبر فرمود: جبرئیل همواره مرا نسبت به زنان سفارش می كرد به آن سان كه پنداشتم طلاق زن »اصلاً« جایز نیست مگر از جرم و گناهی آشكار و ثابت شده.

 

و باز فرمود: اقربكم منی مجلساً یوم القیامهٔ...خیركم لاهله: نزدیكترین شما به جایگاه من در روز رستاخیز، كسانی اند كه با همسرانشان بهتر و »انسانی تر« رفتار كنند. امام علی»ع« فرمود: بهترین زنان شما پنج زن است: آسان گیر، نرمخوی، آماده به خدمت كه چون شوهرش بر او خشمگین شود تا او را از خود راضی نسازد، آسایش نداشته باشد، و زنی كه در غیاب شوهر حیثیت و آبرو و خانه و شرف او را نگه دارد. از آن حضرت نقل شده كه به فرزندشان گفته اند: خارج از امور شخصی زن، كاری در اختیار او نگذار تا طراوتش بیشتر، لطافتش زیادتر و زیبایی اش پایدارتر باشد. زن دستهٌ گل است نه مبارز و قهرمان. امام صادق»ع« فرمود: بیشتر اهل بهشت از طبقهٌ مستضعفین و زنان می باشند كه خداوند ضعف آنها را دانست لذا بر آنها رحم آورد. از ابن عباس آمد كه پیغمبر فرمود: بهترین زنان بهشت چهارند: خدیجه دختر خویلد، فاطمه دختر محمد، مریم دختر عمران و آسیه همسر فرعون.

 

كلینی در كتاب كافی باب آرایش و زینت در حدیثی از امام باقر»ع« می گوید گروهی به منزل امام حسین»ع« آمدند و گفتند: ای پسر پیامبر، در خانهٌ شما چیزهایی می بینیم كه آن را خوش نداریم؟ امام حسین»ع« فرمود: ما آنگاه كه ازدواج كردیم مهریهٌ زنان را به آنان می پردازیم و ایشان با كابین خویش هر چه دوست داشتند، می خرند و ما را در این موضوعها دخالتی نیست. شیخ صدوق حدیث شناس بزرگ و ارزشمند در تبیین و تشریح معیارها و ضوابط در مذهب شیعه مسائل را می شمارد و از آن جمله می گوید: از ویژگیهای شیعهٌ امامیه، یقین در دین باوری، امانتداری نسبت به بدان و نیكان و نیكی به زنان است. بنابر این هر كس مدعی تشیع و گرایش به مبانی عقیدهٌ شیعه است، باید چنین باشد و با زنان روابطی این گونه داشته باشد؛ زیرا علائم مشخصه و اصلی این مذهب، نیكو رفتاری و اكرام زن است.

 

جایگاه اجتماعی و سیاسی زن

در اسلام زنان چون مردان در مسائل اجتماعی پایگاه و جایگاهی مناسب دارند و از حركتهای اجتماعی و فعالیتهای گروهی ممنوع نگردیده اند، بلكه طبق مسلمات قرآنی و حدیثی مسئولیتهای اجتماعی بسیار به طور یكسان متوجه مرد و زن است. البته تكلیف جهاد ابتدایی و جنگ تهاجمی از زنان برداشته شده است. قرآن می فرماید: مردان مومن و زنان مومن برخی بر برخی ولایت »سرپرستی« دارند، به معروف یكدیگر را امر می كنند و از منكر باز می دارند و نماز می گذارند و زكات می دهند و از خدا و پیامبرش فرمان می برند، خدا اینان را رحمت خواهد كرد. »توبه، ۱۷« در این فرمودهٌ خداوند، زنان چون مردان دارای مسئولیتهای بزرگ ولایت اجتماعی می باشند، از این رو به هدایتگری و امر به معروف و بازدارندگی از زشتیها و ناهنجاریها در همهٌ زمینه های سیاسی و فرهنگی و حقوقی می پردازند. با گستردگی مفهوم منكر و معروف در اسلام گسترهٌ دخالتهای اجتماعی زن روشن می شود. بنابر این در همهٌ عرصه هایی كه مردان دخالت می كنند، زنان نیز می توانند دخالت كنند مگر موارد استثنایی.

 

پیامبر»ص« طبق دستور قرآن كریم با زنان مستقلاً بیعت می كند و بر سر اصول و معیارهایی پیمان می بندد و بدین گونه این بدنه از جامعه اسلامی را با مسئولیتهای سیاسی اجتماعی خویش آشنا می سازد. در بارهٌ چگونگی این بیعت گفته اند كه پیامبر با زنان، با گفتار و كلام بیعت می كرد و یا اینكه دستور می داد ظرف آبی می آوردند و خود دست در ظرف فرو می برد سپس زنان دست در ظرف می نهادند و بدین گونه پیمان بزرگ رابطهٌ فرد و دولت تحقق می یافت. برخی گفته اند كه بیعت با زنان در زمان پیامبر»ص« از روی لباس و پوشش بود. در روز غدیر نیز در روایات آمده است كه برای بیعت زنان با امام علی»ع« ظرف آبی آوردند.

 

زنان در نهضت بزرگ اجتماعی ـ سیاسی هجرت نیز شركت كردند و مهاجرت آنان چون مردان و بدون هیچ تفاوتی پذیرفته گردید و در وحی شریف، به عنوان پدیده ای اصیل مطرح شد؛ آن هم در دورانی كه زنان از اكثر حقوق خویش محروم بودند و حق دخالت در كوچكترین امور اجتماعی را نداشتند. در نهضتهای اجتماعی نیز زنان می توانند مشاركت داشته باشند و جریانها و حركتهای سالمی برای هدایت جامعه پدید آورند، مانند نهضت عاشورا. جز یكی دو مورد، زنان درهمهٌ مسئولیتهای اجتماعی می توانند شركت كنند. تنها موضوع امامت است كه وضعیت استثنایی دارد. البته صعود به مقام عصمت و ولایت كه جوهر اصلی نبوت و امامت است، در شأن زن نیز هست و به عنوان نمونه بانوی بزرگ حضرت فاطمه»س« دارای این مقام است، لیكن رسالت و امامت اجتماعی كه با دشواریهای طاقت فرسایی همچون جنگها و. . . همراه است، تكلیفی است كه زن از آن معاف شده است.

 

زنان برگزیده در قرآن:

قرآن در كنار هر مرد بزرگ از یك زن بزرگ یاد می كند، چنان كه همسر آدم و ابراهیم و از مادر موسی و عیسی در نهایت تجلیل یاد كرده است. اگر همسران نوح و لوط را به عنوان زنانی ناشایسته ذكر می كند، از همسر فرعون نیز به عنوان زن بزرگی كه گرفتار مرد پلیدی بود، غفلت نكرده است. گویی قرآن خواسته در داستانهای خود، توازن را حفظ كند و قهرمانان داستانها را منحصر به مردان ننماید. قرآن كریم در بارهٌ مادر حضرت موسی»ع« می گوید: ما به مادر موسی وحی فرستادیم كه كودك را شیر بده و هنگامی كه بر جانش بیمناك شدی، او را به دریا بیفكن و نگران مباش كه ما او را به سوی تو باز پس خواهیم گردانید. »قصص، ۶«. قرآن كریم، در بارهٌ حضرت مریم، مادر عیسی»ع« به این مضمون می گوید كه؛ در محراب عبادت ملائكه با او سخن می گفتند و گفت و شنود می كردند، و از غیب برای او روزی می رسید »آل عمران، ۷۳«. كار وی از لحاظ مقامات معنوی آن قدر بالا گرفته بود كه پیغمبر زمانش را پشت سرگذاشته بود و حضرت زكریا»ع« در مقابل مریم مات و مبهوت مانده بود.

 

در تاریخ اسلام، زنان قدیسه و عالیقدر فراوانند و مثلاً كمتر مردی است كه به پایهٌ حضرت خدیجه»س« برسد و هیچ مردی ـ سوای پیغمبر و علی ـ به پایهٌ حضرت زهرا»س« نمی رسد. حضرت زهرا بر فرزندان خود كه امامند و بر پیغمبران غیر از خاتم الانبیأ برتری دارد. پیامبر جلوی پای او برمی خاست و او را ام ابیها می خواند و تجلیلهای بسیاری از او به عمل می آورد. چه كسی است كه منكر مقام عصمت و ولایت مطلقهٌ حضرت صدیقه كبرا گردد؟ او دختری در دامانش پروراند كه پیشوا و مقتدای زنان گردید و زینب كبرایش نامید كه به عقیلهٌ بنی هاشم مشهور بود.

 

سمیه مادر عمار یاسر از زنانی است كه در نخستین روزها به اسلام گروید و با شهامت تمام به شهادت رسید و نخستین زن شهید در اسلام شد.

 

ام حارث ، نیز علاوه بر نقل حدیث و اخبار از پیامبر، در شجاعت و اسب سواری و دلیری با مردان شجاع و رزمنده برابری می كرد. اُم حارث در جنگ حنین شركت داشت و خود را سپر بلای پیامبر اسلام قرار داد. ام حكیم به همراه خالد در جنگ مرج الصفر شركت نمود و در آن نبرد هفت تن از دشمنان را از پای در آورد و سپس به شهادت رسید.

 

راههای ترقی و تعالی انسان متفاوت است، یكی راه فكر و دیگری راه ذكر است و زنان در راه ذكر و مناجات كه راه دل است و راه عاطفه و شور و علاقه و محبت اگر موفق تر از مردها نباشند، همتای مردها هستند. خداوند در راه تهذیب نفس، زنها را مسلح تر از مردها آفریده است، چون ناله و لابه هنر هر كسی نیست. نرمش دل در همه نیست. خداوند عالم را بر محور محبت اداره می كند و بسیاری از آیات قرآن درس محبت می دهد و راه محبت را زن بهتر از مرد می پیماید. احادیث و اشعار عرفانی و نثر و نظم و ادب عرفانی در زن اثر بیشتری دارد تا مرد، همان گونه كه تأثیر آیات و سخنان حماسی و احادیث و نثر ادبی در مرد مؤثرتر است. كمالات انسانی در سایهٌ عبادت و اطاعت حق است و اطاعت و عبادت بین زن و مرد مشترك است و راه تكامل نیز قهراً مشترك خواهد بود. در قرآن كریم یك اصل معیار كمال است و همواره سایر كمالات را در پرتو آن اصل می سنجد و آن تقرب به خداست كه از آن به عنوان تقوا یاد شده است و تقوا به انسان بینش عارفانه می دهد. زنانی كه دارای ذوق عرفانی بوده اند و آن ذوق توسط اسلام شكوفا شده و جملات و كلمات بلند عرفانی گفته و یا اشعاری سر داده اند در تاریخ فراوان هستند از جمله: رابعهٌ شامیه، همسر احمدبن ابی الحواری بود كه فضیلت و كرامتش قابل انكار نبود. همسرش می گفت: وقتی سفرهٌ غذا گسترده می شد، رابعه به من می گفت: بخور كه این غذا پخته نشده است مگر به تسبیح.

 

رابعهٌ عدویه، عارف دیگری است. در تاریخ آورده اند كه او بسیار اشك می ریخت، همین كه سخن از آتش به میان می آمد، مدهوش می شد و می گفت: ما از استغفارمان باید استغفار كنیم.

 

قیصری در شرح فص محمدی از فصوص الحكم محیی الدین می گوید: در حقیقت بین زن و مرد امتیازی نیست و حقیقت زن عین حقیقت مرد است فقط از جهت تعین و تشخص از یكدیگر متمایزند.

 

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: